به نقل از «فارس»

‌خسارت سالانه 24 میلیارد دلاری کشور از بازار تعطیل بهینه‌سازی انرژی

تاریخ انتشار: ۲۷ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۵۳۹۹۲۵

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی (تصویر 1) از ناترازی انرژی در سه حامل گاز طبیعی، بنزین و برق خبر داد که طبق برآوردها از سال جاری دامنه آن به گازوئیل هم کشیده می‌شود.

بدین ترتیب ایران در ابتدای مسیری قرار گرفته که انتهای آن می‌تواند بن‌بست بحران انرژی و چالش‌های اجتماعی و امنیتی پیرامون آن باشد و هر روز تعویق و تعلل در اجرای پروژه‌های بهینه‌سازی مصرف سوخت، احتمال وقوع این آینده تاریک را تقویت می‌کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

تصویر 1

طبق گزارش ستاد راهبری تحول مردمی، سالانه 721 میلیون بشکه نفت در کشور به دلیل مصرف غیربهینه هدر می‌رود، این میزان معادل رقم سالانه فروش نفت ایران در شرایط «غیرتحریمی» است که در صورت احیا نه تنها کشور را از بحران انرژی نجات می‌دهد بلکه درآمد ارزی بالایی نیز به همراه خواهد داشت.

* کارنامه بهینه‌سازی مصرف سوخت کمتر از یک درصد

اما با وجود اهمیت بهینه‌سازی مصرف سوخت، در یک دهه گذشته این موضوع در دستور کار دولت‌ها نبوده است. طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس (تصویر 2)، از سال 93 تاکنون مجموعا 13 طرح بهینه‌سازی مصرف انرژی ذیل ماده 12 قانون رفع موانع تولید و به ارزش 30.6 میلیارد دلار مصوب شده است.

اما تاکنون در این طرح‌ها فقط 1.02 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری صورت گرفته و مبتنی بر آن، حدود 280 میلیون دلار کاربرگ صرفه‌جویی نیز صادر شده که میزان بازپرداخت آن 180 میلیون دلار بوده است.

تصویر 2

در مجموع کل میزان انرژی صرفه‌جویی شده حدود 8.47 میلیون بشکه معادل نفت خام بوده است، درحالیکه اشاره شد ظرفیت صرفه‌جویی در مصرف انرژی سالانه 721 میلیون بشکه برآورد می‌شود.

* بازار بهینه‌سازی مصرف انرژی همچنان تعطیل است

همچنین طبق گزارش این مرکز (تصویر 3)، در عمل بازار بهینه‌سازی مصرف انرژی نیز پس از گذشت 6 سال فاقد هرگونه عملکرد بوده است. در حوزه برق، از 10 طرحی که در فرایند بازار قرار دارد تنها قرارداد نهایی یک طرح در اسفند 1401 منعقد شده و در مرحله اجراست و تاکنون هیچ گواهی صرفه‌جویی صادر نشده است.

در حوزه گاز نیز اگرچه 5 طرح توسط کمیسیون صرفه‌جویی انرژی مورد تأیید و تصویب قرار گرفت اما در حال حاضر تنها یک طرح در مرحله عقد قرارداد سه جانبه قرار دارد و 4 طرح موردتأیید دیگر، از اجرا انصراف داده‌اند.

تصویر 3

* حساب بهینه‌سازی مصرف انرژی خالی است

اما با روی کار آمدن دولت سیزدهم این انتظار وجود داشت که دولت جدید اهتمام مضاعفی بر اجرای پروژه‌های بهینه‌سازی داشته باشد ولی حتی به تکالیف محول شده از طرف مجلس شورای اسلامی در قانون بودجه 1402 نیز عمل نکرده است که از جمله آن می‌توان به تشکیل «حساب بهینه‌سازی مصرف انرژی» اشاره کرد.

تأسیس حساب مستقل با عنوان حساب بهینه‌سازی مصرف انرژی در بند «س» تبصره «1» قانون بودجه سال 1402 مدنظر قرار گرفت و مقرر شد از کل 300 هزار میلیارد ریال بند مذکور، شرکت ملی گاز، شرکت ملی نفت و توانیر هرکدام به ترتیب 25 ، 25 و 10 هزار میلیارد ریال به حساب بهینه‌سازی مصرف انرژی واریز کنند که تاکنون هیچیک از آنها محقق نشده است و موجودی این حساب برای تامین مالی و آغاز به کار پروژه‌های بهینه‌سازی مصرف سوخت صفر است.

طبق برآوردها، ناترازی انرژی سالانه 24 میلیارد دلار به کشور خسارت وارد می‌کند؛ رقمی معادل کل درآمد نفتی ایران در سال 1400. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که در صورت متوقف ماندن پروژه‌های بهینه‌سازی تا 10 سال آینده حتی با فرض نبود تحریم‌ها نیز ایران از بازار جهانی انرژی حذف خواهد شد زیرا هیدروکربوری برای صادرات نخواهد داشت.

پایان پیام/

منبع: فارس

کلیدواژه: ناترازی انرژی مصرف گاز تحریم مرکز پژوهش های مجلس مصرف غیربهینه بحران انرژی بهینه سازی مصرف سوخت سید احسان حسینی دولت سیزدهم حساب بهینه سازی مصرف انرژی پروژه های بهینه سازی بهینه سازی مصرف سوخت میلیارد دلار صرفه جویی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۵۳۹۹۲۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ابتکار وزارت نیرو برای حل بحران خاموشی‌ها؛ راه‌اندازی پویش!

وزارت نیرو با راه‌اندازی پویش «با انرژی» قصد دارد مصرف‌کنندگان را به مصرف کمتر برق در آستانه فصل تابستان ترغیب کند. این پویش در حالی راه‌اندازی شده که هرساله در فصل تابستان به دلیل مصرف زیاد برق، کشور با قطعی‌های پیاپی برق روبه‌رو می‌شود.

به گزارش تجارت نیوز، اکنون این پرسش مطرح است که آیا در سال‌های گذشته صرفاً به دلیل نبود کمپین، کشور به‌ویژه صنایع در تابستان‌ها در خاموشی فرو می‌رفتند؟ آیا در حال حاضر وزارت نیرو در کنار راه‌اندازی کمپین، اقدامات دیگر ازجمله جذب سرمایه‌گذار را در این زمینه انجام داده است صرفاً قرار است با به‌کارگیری سلبریتی‌ها و صرف هزینه‌های بی‌مورد از آن‌ها استفاده تبلیغاتی کند؟

چنان‌که امروز آیین رونمایی از کمپین «با انرژی» در محل پردیس سینمایی ملت با حضور مدیرعامل توانیر و برخی چهره‌های فرهنگی و ورزشی برگزار شد.

در حاشیه این مراسم، مصطفی رجبی‌مشهدی، مدیرعامل توانیر، در جمع خبرنگاران درباره هدف از برگزاری این کمپین گفت: یکی از شاخص‌های مصرف، شدت مصرف انرژی در کشور است. این شاخص تقریباً در کشور ایران سه برابر متوسط جهانی است. همیشه نیازمند این هستیم که بهینه مصرف کنیم؛ زیرا تقاضا‌های جدیدی به شبکه اضافه شده و نیاز‌ها افزایش پیدا می‌کند.

او افزود: مشترکانی هستند که بیش از ۸۰ درصد تعداد مشترکان کشور را تشکیل می‌دهند و ۵۰ درصد برق اوج مصرف را آن قشر را استفاده می‌کنند. با این کمپین تلاش می‌شود آن‌ها به صرفه‌جویی تشویق شوند. از همین رو هم جایزه و پاداش صرفه‌جویی در دستور کار قرار می‌گیرد.

رجبی‌مشهدی ادامه داد: جایزه‌های متنوعی برای افرادی که مصرف خود را کاهش می‌دهند پیش‌بینی شده است. بیش از ۸۰ میلیون جایزه به کسانی که در کاهش مصرف فعال هستند و مستمراً در این حوزه فعالیت دارند، اهدا خواهد شد.

او ادامه داد: با این کار مشترکان هم برق پایدار دریافت می‌کنند و هم به تامین انرژی بیشتر برای بخش صنایع و کشاورزی کمک می‌کنند. تلاش می‌شود که اقصی نقاط کشور چه در بخش‌هایی که بسیار گرم هستند و چه در بخش‌هایی نظیر بیمارستان‌ها و دیگر بخش‌های خدماتی، تامین انرژی مناسبی داشته باشند.

امکان دریافت چندین نوبت جایزه

مدیرعامل توانیر در پاسخ به این سوال که با وجود ۶۰ مشترک برق چرا ۸۰ میلیون جایزه در نظر گرفته شده است یادآور شد: حدود ۴۲ میلیون مشترک در صنعت برق وجود دارد که از این تعداد ۳۲ میلیون مشترک خانگی هستند. مشترکان خانگی و تجاری که کاهش مصرف برق داشته باشند، به صورت هفتگی در ۲۱ هفته برگزاری پویش، با کاهش مصرف می‌توانند به صورت امتیازی از جوایزی که پیش‌بینی شده است بهره‌مند شوند.

او ادامه داد: کسانی هستند که می‌توانند چندین بار از این جوایز بهره‌مند شوند و محدودیتی در تعداد جوایز هر مشترک نیست. پیش‌بینی می‌شود کسانی که ۱۵ درصد در بخش خانگی و تجاری کاهش مصرف دهند، از جوایز نفیسی مانند خودرو یا ... به صورت قرعه‌کشی برخوردار شوند.

رجبی مشهدی درباره محل تامین اعتبار برای خرید جوایز گفت: سال گذشته ۴۰ درصد مشترکان خانگی در این طرح مشارکت کردند. امید داریم که امسال با افزایش تعداد مشترکان، انرژی بیشتر را به بخش مولد کشور تحویل دهیم. منابع مورد نیاز برای خرید جوایز از طریق صنایع انرژی بر کشور تامین خواهد شد و مشکلی در تامین اعتبارات نیست. همچنین منابع داخلی داریم و بودجه آن متناسب با میزان مشارکت مردم در این پویش است.

او گفت: این پویش از ابتدای خرداد تا پایان شهریور (حدود چهار ماه) که دوره گرم سال است برگزار می‌شود و اطلاع‌رسانی بیشتر از طریق پویش با انرژی انجام خواهد شد.

انتظار حل شدن بحران برق با درخواست از مصرف‌کنندگان

پویش «با انرژی» از مصرف‌کنندگان انتظار دارد از اواسط اردیبهشت‌ماه تا پایان شهریورماه با زیر نظر داشتن روند مصرف برق خود و کاهش آن، از بحران کمبود برق در تابستان جلوگیری شود. پویش «با انرژی» با هدف تشویق مردم به رعایت مدیریت مصرف آغاز شده و قرار است راهکار‌های مدیریت مصرف را به مصرف‌کنندگان آموزش دهد.

حال راه‌اندازی این پویش و اظهارات مدیرعامل توانیر حاکی از آن است که باز هم قرار است انگشت اتهام خاموشی‌ها به سمت مردم نشانه رود و مدیریت برق از طریق مصرف صورت بگیرد. این در حالی است که طی سال‌های گذشته هم چنین سیاستی وجود داشت و هیچ‌گاه نتیجه‌بخش نبود.

ناترازی روزانه برق در تابستان سال گذشته به حدود ۱۰ هزار مگاوات رسیده بوده است. هرساله صنایع و تولیدکنندگان پس از تحمل زمستان بدون گاز و مواجهه با تعطیلی‌های پیایی، تابستان را بدون برق سپری می‌کنند.

دولت در لایحه برنامه هفتم توسعه، رشد ۴.۵ درصدی مصرف برق در هر سال را پیش‌بینی کرده است. به دنبال این پیش‌بینی صنعت برق ایران نیازمند احداث سالانه پنج هزار مگاوات نیروگاه و توسعه انتقال و توزیع نیروی برق است که تحقق آن بدون سرمایه‌گذاری سالانه پنج میلیارد دلاری امکان‌پذیر نیست.

با وجود این، بدون افزایش سرمایه‌گذاری و احداث نیروگاه‌ها برای تولید برق مورد نیاز، انتظار از مصرف‌کنندگان خرد کماکان ادامه دارد. طبیعتاً کاهش مصرف برق افراد جامعه اتفاق خوبی است و باعث کاهش هدررفت این منبع خواهد شد؛ اما نکته مهم این است که مصرف‌کنندگان تاثیر محدودی بر بازار برق ایران دارند. احداث نکردن نیروگاه‌ها، عدم سرمایه‌گذاری مورد نیاز در صنعت برق و در عین حال تعطیلی نیروگاه‌ها بحران برق را بیش از پیش دچار مشکل کرده است.

شایان ذکر است طرح‌های تشویقی و واگذاری بحران به مصرف‌کنندگان و عدم پذیرش مسئولیت وزرا در قبال بحران برق، منجر به حل بحران نمی‌شود. واگذاری حل بحران‌ها به مصرف‌کنندگان و سلب مسئولیت قانون‌گذاران، از رویکرد‌های مهم اتخاذشده در چندین سال گذشته است.